Dług równoległy

Dług równoległy (ang. parallel debt) jest konstrukcją prawną, która nie została uregulowana przez przepisy prawa polskiego, zaś jej źródłem jest anglosaska kultura prawna. Jest to zawiła instytucja, która wciąż wywołuje wiele kontrowersji w polskim porządku prawnym.

Jest on stosowany przy zabezpieczeniu instrumentów finansowania dłużnika. Stosowanie długu równoległego ma na celu minimalizację ryzyka kredytowego dla inwestorów i kredytodawców, co może przyczynić się do obniżenia kosztów finansowania dla dłużnika. Jednakże, dla dłużnika, który musi stawić czoła rosnącym zobowiązaniom, dług równoległy może wprowadzać dodatkowe ograniczenia i obciążenia, ponieważ jest to zabezpieczenie na rzecz wierzycieli.

Istotą długu równoległego jest stworzenie pojedynczej wierzytelności wobec agenta zabezpieczeń, która stanowi sumę wszystkich wierzytelności (zwanych wierzytelnościami podstawowymi) wobec kilku wierzycieli z określonego stosunku prawnego. Agent zabezpieczeń jest zatem wierzycielem z tytułu długu równoległego, ale de facto pozostaje podmiotem administrującym i egzekwującym dług wierzycieli. Według najczęstszej konstrukcji każda spłata wierzytelności podstawowych powoduje odpowiednie zmniejszenie długu równoległego wobec agenta zabezpieczeń. Część doktryny stoi na stanowisku, iż istota solidarności po stronie dłużników według polskich przepisów odpowiada częściowo instytucji długu równoległego.

Orzecznictwo traktujące o długu równoległym w prawie polskim jest bardzo ubogie. Zagadnieniu długu równoległego poświęcony jest m.in. wyrok Sądu Najwyższego z 9 października 2009 r.

Sąd Najwyższy potwierdził w przytoczonym powyżej wyroku, że ,,Dług równoległy stanowi niezależne zobowiązanie finansowe agenta zabezpieczeń, które w kontekście ustanawiania zabezpieczeń, nie powinno być analizowane przez pryzmat pierwotnych zobowiązań wierzycieli, stanowiących podstawę kreacji długu równoległego. Zgodnie z konstrukcją długu równoległego wypracowaną przez praktykę, aspekt niezależności długu równoległego od zobowiązań pierwotnych, jest uzasadniony koncepcją długu równoległego, który jest de facto zobowiązaniem o nieustalonej wysokości. Z drugiej zaś strony, stwierdzenie odrębności wierzytelności z tytułu długu równoległego od wierzytelności pierwotnych jest uzasadnione w przypadku ustanawiania zabezpieczeń, w przypadku bowiem egzekucji zabezpieczeń, ustalenie wysokości długu równoległego, wiąże się nieodzownie z ustaleniem wierzytelności, których odzwierciedlenie stanowi dług równoległy”

Zazwyczaj stosuje się tę instytucję w dużych przedsiębiorstwach oraz instytucjach finansowych, które potrzebują znacznych środków na realizację projektów lub na bieżącą działalność. Najczęściej dług równoległy ma zastosowanie do kredytów korporacyjnych, jako zabezpieczenia obligacji, celem finansowania projektów inwestorów, bądź może również występować w formie gwarancji lub poręczenia ze strony trzeciej, co dodatkowo zabezpiecza interesy wierzycieli lub inwestorów.