Jak skutecznie pozwać spółkę z o.o. bez zarządu?
Osoby prawne oraz tzw. ułomne osoby prawne dokonują czynności procesowych przez swoje organy albo przez osoby uprawnione do działania w ich imieniu. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością organem takim jest zarząd. Co się jednak dzieje w sytuacji, gdy nasz dłużnik w osobie spółki z o.o. nie posiada organu uprawnionego do reprezentacji? Czy może to prowadzić do uniknięcia odpowiedzialności za zobowiązania?
Co w praktyce oznacza brak podmiotu uprawnionego do reprezentacji spółki?
Zarząd spółki z o.o. działa w jej imieniu w toku spraw sądowych lub przed organami administracyjnymi, skarbowymi itp. Z kolei przepisy kodeksu postępowania cywilnego przewidują, że sąd zawiesza postępowanie z urzędu, jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie. Oznacza to, że bez powołanego zarządu nie można skutecznie zakończyć sprawy sądowej czy też postępowania egzekucyjnego wobec spółki. Są jednak sposoby na rozwiązanie tego problemu.
Czy brak zarządu zawsze skutkuje zawieszeniem postępowania?
Jeżeli dojdzie do pozwania spółki, która w chwili wniesienia pozwu nie posiada zarządu lub gdy członkowie zarządu przestaną pełnić swoje funkcje już w trakcie postępowania, zaistnieją podstawy do jego zawieszenia. Przepisy wskazują jednak, że jeśli braki w zakresie zdolności sądowej lub procesowej dają się uzupełnić, sąd wyznaczy w tym celu odpowiedni termin. A zatem w razie wystąpienia braków w zarządzie sąd wezwie powoda do ich uzupełnienia. Niestety, wiąże się to z poniesieniem dodatkowych wydatków.
Dodatkowe wydatki dla powoda
Podkreślenia wymaga, że zarówno ustanowienie kuratora, jak i pełnienie jego funkcji jest odpłatne. W pierwszej kolejności powód będzie musiał uiścić opłatę od wniosku w wysokości 300 zł. Następnie sąd zobowiąże stronę powodową do wpłacenia zaliczki na poczet wynagrodzenia kuratora oraz określi jej wysokość. Przepisy wskazują, że wynagrodzenie kuratora ustala się w kwocie nieprzekraczającej 40% stawek minimalnych za czynności adwokackie (lub za czynności radców prawnych). Powyższe oznacza, że wysokość wynagrodzenia uzależniona jest od wartości przedmiotu sporu. Ponadto sąd może ustalić wysokość wynagrodzenia w wyższej kwocie, jeżeli uzasadnia to nakład pracy kuratora. Oczywiście, w razie przegranej pozwana spółka zobowiązana będzie zwrócić przeciwnikowi koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw. Pamiętać jednak należy, że wierzyciel zawsze ponosi ryzyko niewypłacalności dłużnika niezależnie od tego, kiedy do takiej niewypłacalności dochodzi.
Ustanowienie kuratora z inicjatywy powoda
Jak zostało już podkreślone, w razie wystąpienia braków w zarządzie sąd wezwie powoda do ich uzupełnienia. Niemniej jednak wniosek o ustanowienie kuratora należy złożyć już w pozwie lub (w przypadku gdy członkowie zarządu przestaną pełnić swoje funkcje dopiero w trakcie postępowania) po jego wniesieniu. Powinno to przyczynić się do przyspieszenia procesu sądowego oraz zwiększenia szans na skuteczną egzekucję. Nie należy więc czekać na wezwanie sądu, tylko wykazać się własną inicjatywą w tym zakresie.