Złodzieje próbują różnych metod kradzieży pieniędzy z bankomatów od wyrafinowanych technicznych rozwiązań do tych prostych jak wyrywanie ich ze ścian za pomocą samochodów czy wysadzanie urządzeń. Banki i firmy, które obsługują bankomaty, stosują różne rozwiązania, które zwiększą bezpieczeństwo.
Pierwszym i podstawowym zabezpieczeniem bankomatu są wysokiej jakości materiały, z których powstają urządzenia. Dodatkowo stosuje się zabezpieczenia architektoniczne naturalne tj. takie jak lokalizowanie bankomatów w odpowiednich utrudniających kradzież miejscach czy dodatkowe zakotwiczanie ich w podłożu. Popularne są także systemy CCTV, czyli kamery rejestrujące jednocześnie obraz i dźwięk. Nagrane materiały mogą pomóc w udaremnieniu włamania w czasie rzeczywistym, jak również przydać się odpowiednim organom do schwytania sprawcy po dokonaniu przestępstwa. Teoretycznie metoda ta powinna charakteryzować się dużą skutecznością, jednak w praktyce sprawcom kradzieży często udaje się skutecznie ukryć swój wizerunek. Dodatkowo zazwyczaj urządzenia rejestrujące obraz i dźwięk są przestarzałe, co oznacza niską jakość nagranego materiału.
Właściciele bankomatów w Polsce niedługo będą zmuszeni zastosować rozwiązania znane nam z amerykańskich filmów. Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji nałożyło na banki i operatorów nowy obowiązek w postaci montażu kaset barwiących pieniądze tzw. system neutralizacji banknotów (IBNS – ang. Intelligent Banknote Neutralisation Systems). To ma powstrzymać złodziei przed kradzieżami, ale może mieć negatywne skutki na kieszeniach klientów związane z kosztami korzystania z bankomatów i usuwaniem zabarwionych pieniędzy z obrotu.
W przypadku banknotów zabarwionych przez urządzenie antykradzieżowe tusz wsiąka w papier i zostawia plamy, których kolor jest zwykle intensywniejszy przy brzegach banknotu oraz charakterystyczny wzór. Systemy te uaktywniają się w razie napadu lub kradzieży pieniędzy z bankomatu i zabarwiają banknoty (zazwyczaj na czerwono, fioletowo lub zielono). Kiedy przestępcy próbują wywabić plamy, środki chemiczne mogą spowodować przebarwienie banknotu. W rezultacie zmienia się jego oryginalna barwa, a niektóre zabezpieczenia ulegają uszkodzeniu lub w ogóle znikają. Zaplamione banknoty powinny być usuwane z obiegu gotówkowego.
Banki mają czas do końca września 2023 roku żeby dostosować swoje sieci bankomatów do nowych przepisów dotyczących zabezpieczenia banknotów. Biorąc pod uwagę skalę zmian i inwestycji, które czekają instytucje finansowe, wdrożenie wszystkich rozwiązań wymaganych przez ustawodawcę wydaje się niemal niemożliwe do zrealizowania. Zaletą bankomatów jest to, że są zawsze dostępne i samoobsługowe. W kontaktach z instytucjami finansowymi klient indywidualny ceni sobie najbardziej szybkie, tanie i nieskomplikowane operacje związane z zarządzaniem gotówką czy płatnościami. Zmiany w prawie, do których polskie banki i operatorzy bankomatów muszą się dostosować do końca września 2023 roku, mogą poważnie zakłócić dostęp do gotówki oraz wywindować koszty obsługi urządzeń i papierowego pieniądza w obiegu.
Jednocześnie na użytkowników papierowego pieniądza przejdzie w części obowiązek eliminowania jego zabarwionych egzemplarzy z obiegu. W przypadku otrzymania zabarwionego banknotu należy odmówić jego przyjęcia i poprosić o inny (nie ma pewności, czy osoba wręczająca ten banknot weszła w jego posiadanie w sposób zgodny z prawem). Nie należy również przyjmować banknotów wybielonych i odbarwionych, gdyż były one prawdopodobnie chlorowane lub prane przez przestępców w celu wywabienia plam pochodzących z urządzenia antykradzieżowego.
W przypadku gdy otrzymany zabarwione banknoty bez możliwości zwrotu to należy je przekazać do swojego banku lub Narodowego Banku Polskiego i podać okoliczności ich otrzymania. Jeśli badanie wykaże, że zabarwienie nie zostało spowodowane przez urządzenie antykradzieżowe i banknot został poplamiony przypadkowo, otrzymamy nowy banknot lub zwrot pieniędzy na konto.